Harmonogram realizacji pracy dyplomowej

Większość realizacji prac dyplomowych jest empirycznym potwierdzeniem prawa Parkinsona:

Prawo to nie jest niczym złym ale warto być przygotowanym na jego doświadczenie. Wiąże się z nim krzywa zaangażowania, pokazana niżej.

Powyższy obrazek pokazuje demotywujący efekt zderzenia z chwilowo zbyt trudnym problemem. Jednak również zdobycie nowej wiedzy może przełożyć się na brak motywacji. Początkowo temat jest nowy i atrakcyjny, i jego realizacja wydaje się dobrym celem. Później jednak aspekty techniczne stają się coraz jaśniejsze kosztem jasności celu. Skoro ten uprzednio określony problem badawczy nie jest aż takim problemem, to co rzeczywiście jest celem? Motywacja zanika, gdy wiedza w danym obszarze krystalizuje i zaczyna wydawać się oczywistością. Jednak po pewnym czasie na dotychczas klarownym obrazie rozwiązania pojawiają się rysy wątpliwości i na nowo pojawia się chęć dalszego zgłębienia tematu w takich wątkach, o jakich wcześniej nawet się nie myślało.

Nie da się utrzymać przez tak długi okres, jaki jest potrzebny do realizacji pracy dyplomowej, stałego poziomu motywacji. Nawet wiedza o tym fakcie nie pomoże! Dla wielu osób oznacza to huśtawkę nastroju nawet od poczucia całkowitej porażki po poczucie totalnej wszechmocy. Przejście przez ten proces może być trudne więc warto zastanowić się nad tym, co dla Ciebie jest źródłem motywacji do dalszych działań. Motywacja to prywatna sprawa każdego z nas i dlatego nie piszemy o niej w pracy dyplomowej.

Dla dalszego zgłębienia tematu motywacji bardzo polecam artykuł You Don’t Have a Motivation Problem (You Have a Clarity Problem).

Raczej nikt nie chce przyznać, że zamierza przeciągać realizację pracy dyplomowej. Dlatego przemyślenie, jak kolejne etapy tego zadania rozkładają się w czasie, może uczynić cały proces znacznie krótszym i prostszym. Zobaczmy zatem, jak to wygląda licząc wstecz, od dnia obrony:

• Na około dwa do czterech tygodni przed obroną powinny być zamknięte wszelkie sprawy formalne z nią związane.
• Około tydzień-dwa wcześniej praca powinna być ukończona i przyjęta przez Promotora.
• Realizacja pracy inżynierskiej zajmuje typowo 3-9 miesięcy, magisterskiej - około dwa razy więcej czasu.

Mając na uwadze powyższe (orientacyjne!) wartości, warto przemyśleć wybór tematu i promotora odpowiednio wcześniej.

Harmonogram #

Poniżej zaproponowany jest harmonogram realizacji przykładowej pracy dyplomowej inżynierskiej, w której należy zaprojektować i wykonać pewien układ elektroniczny i/lub stworzyć autorskie oprogramowanie. Harmonogram przedstawiony jest w postaci wykresu Gantta oraz terminarza. Stanowią one szablon oraz zestaw wskazówek a nie żelazne wymagania.

Mimo przyjęcia powyższych założeń, trzeba uznać, że w trakcie realizacji pracy mogą pojawić się opóźnienia lub odstępstwa od ustalonego harmonogramu. Mogą one być spowodowane na przykład wyjątkowym zakresem i charakterem konkretnej pracy dyplomowej, zmianą sytuacji życiowej Dyplomanta lub innymi powodami, które nie są znane w momencie jej rozpoczynania. Tu pojawia się jedna z istotniejszych zasad - należy pozostawać z promotorem w kontakcie i otwarcie informować o ewentualnych problemach.

CZERWIEC #

• Ustalenie z promotorem tytułu i zakresu pracy dyplomowej. Efektem tego jest temat sformułowany w używanym systemie elektronicznego wsparcia pracy dziekanatu (USOS, ISOD).
• Początek etapu “Opracowanie koncepcji rozwiązania”.
• Rozpoczęcie analizy istniejących, podobnych rozwiązań (ang. “state of the art”).
• Rozpoczęcie wyszukiwanie potrzebnych materiałów podzespołów, modułów, bibliotek programistycznych itp. - “lista potrzeb”.

LIPIEC #

• Dokończenie analizy istniejących rozwiązań.
• Dokończenie “listy potrzeb”.
• Punkt kontrolny: Raport wstępny - “Koncepcja rozwiązania (…)”, czyli kilkustronicowy (max. 6 stron) raport wstępny na podstawie powyższych dwóch zadań. Stanowi zalążek dla tekstu pracy dyplomowej. Raport zawiera informacje techniczne - konkretne i aktualne ale nie jest częścią opisową - teoretyczną i ogólną.
• Początek etapu “Implementacja rozwiązania”.
• Rozpoczęcie wdrażania istniejącego oprogramowania (opcja 1) z ewentualnym nanoszeniem potrzebnych zmian na “liście potrzeb”.
• Rozpoczęcie projektowania ideowego i PCB (opcja 2) z ewentualnym nanoszeniem potrzebnych zmian na “liście potrzeb”.

SIERPIEŃ #

• Kontynuacja wdrażania istniejącego oprogramowania (opcja 1).
• Kontynuacja projektowania ideowego i PCB (opcja 2).
• Rozpoczęcie realizacji autorskiego oprogramowania (może zacząć się później - w zależności od typu pracy).

WRZESIEŃ #

• Dokończenie wdrażania istniejącego oprogramowania (opcja 1).
• Dokończenie projektowania ideowego i PCB (opcja 2).
• Rozpoczęcie montażu sprzętu (opcja 2).
• Kontynuacja realizacji autorskiego oprogramowania.

PAŹDZIERNIK #

• Dokończenie montażu sprzętu.
• Punkt kontrolny: “Zapewnienie podstaw do realizacji autorskiego oprogramowania”.
• Kontynuacja realizacji autorskiego oprogramowania.
• Początek etapu: “Napisanie tekstu pracy”.
• Rozpoczęcie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie części opisującej osiągnięcia autorskie.

LISTOPAD #

• Kontynuacja realizacji autorskiego oprogramowania.
• Kontynuacja pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie części opisującej osiągnięcia autorskie.
• Rozpoczęcie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie części teoretycznej.

GRUDZIEŃ #

• Dokończenie realizacji autorskiego oprogramowania.
• Dokończenie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie części opisującej osiągnięcia autorskie.
• Punkt kontrolny: “Ukończenie pracy jest możliwe”.
• Dokończenie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie części teoretycznej.
• Rozpoczęcie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie pozostałych części: wstęp, podsumowanie itd.

STYCZEŃ #

• Dokończenie pisania tekstu pracy dyplomowej w zakresie pozostałych części: wstęp, podsumowanie itd.
• Rozpoczęcie i ukończenie niemerytorycznej korekty pracy (tzw. “formatowanie”) oraz zapewnienie zgodności z wytycznymi JM Rektora Politechniki Warszawskiej.
• Punkt kontrolny: “Złożenie pracy dyplomowej”. Uwaga! Żeby złożyć pracę dyplomową nie trzeba mieć absolutorium! Kolejność tych dwóch czynności jest dowolna. Absolutorium jest potrzebne by procedować dokumenty w dziekanacie a tym samym by przystąpić do egzaminu dyplomowego. Można więc złożyć pracę w terminie - np.: 25 stycznia (data indywidualna - do sprawdzenia!), następnie w sesji zimowej uzyskać ostatni wpis a obronić się po jego uzyskaniu.
• Spełnienie formalności: wniosek o egzamin, dostarczenie dokumentów do dziekanatu itp.

LUTY #

• Egzamin dyplomowy.

Sugeruję by harmonogram przynajmniej w zarysie uzgadniać z promotorem. Dzięki temu obie strony powinny wiedzieć, jakie są wzajemne oczekiwania. Przykładowe oczekiwania promotora:

• Brak kontaktu przez ponad dwa miesiące to brak postępów w pracy.
• Nie zrealizowanie “punktów kontrolnych” w terminie to brak postępów w pracy.
• W przypadku braku postępów w pracy, utrzymującego się przez kolejne dwa miesiące, współpraca może zostać zakończona a temat wróci do puli tematów wolnych.